Internationale dag van de endometriose

Endometriose treft ongeveer 10% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd en in veel gevallen wordt de diagnose nog steeds uitgesteld. Er bestaat een Endometriose Kliniek in de Europa Ziekenhuizen om patiënten multidisciplinaire, gecoördineerde zorg te bieden. We spraken met Dr. Frédéric Grandjean, de gynaecoloog diensthoofd van de Endometriose Kliniek.

De behandeling hangt af van de klachten van de patiënt. "Als ze alleen voor de pijn komt, kunnen we proberen haar te verlichten door haar een conventionele anticonceptiepil te geven of een minipil waarmee ze geen menstruatie meer heeft. Er is sinds kort een nieuwe behandeling - Relugolix (Ryeqo®) - die een toestand opwekt die lijkt op een tijdelijke stopzetting van de eierstokfunctie door toediening van een vrouwelijk hormoon, zodat de patiënt geen last heeft van opvliegers, enz. Dit geneesmiddel is beschikbaar in België en de terugbetaling is net goedgekeurd voor deze indicatie. Het is een behandeling die eerder werd gegeven voor baarmoederfibromen", zegt Dr. Grandjean.

"De andere optie is een operatie, waarbij de endometriose laesies op de verschillende organen worden verwijderd. Als de patiënt onvruchtbaar is, kiezen we voor een operatie en/of verwijzing naar een centrum voor medisch ondersteunde voortplanting", vervolgt de gynaecoloog.

Multidisciplinaire zorg
Omdat het verschillende organen kan aantasten, moet deze ziekte behandeld worden door een multidisciplinair team. Psychologische ondersteuning kan ook nodig zijn, omdat dit vaak patiënten zijn die al jaren lijden. Deze pijn wordt soms genegeerd of te weinig gediagnosticeerd.
"Als onderdeel van de wekelijkse preoperatieve stafbesprekingen tussen gynaecologen nodigen we de collega van de betrokken discipline uit om de endometriose van de patiënt te presenteren. Als de patiënt bijvoorbeeld endometriose bij de blaas heeft, bespreken we dit met de uroloog en kan hij, indien nodig, komen helpen bij de operatie", legt Frédéric Grandjean uit.

Niet altijd gemakkelijk te diagnosticeren
Als patiënten soms maanden of zelfs jaren moeten ronddolen, komt dat deels doordat de aandoening niet altijd gemakkelijk te diagnosticeren is.  "Bij vaginaal onderzoek kunnen twee soorten endometriose (diepe rectovaginale endometriose en endometriomen) al worden gepalpeerd, en deze kunnen worden geïdentificeerd en onderscheiden met MRI. Dit gezegd zijnde, soms voel ik niets bij klinisch onderzoek, maar vraag ik toch om een MRI-scan omdat de patiënt symptomen heeft die me zorgen baren. En soms zien we juist op de MRI hoger gelegen laesies," merkt Dr. Grandjean op.

"Het kan ook gebeuren dat de patiënt zorgwekkende klachten heeft, maar dat er niets te zien is bij klinisch onderzoek of op de MRI en dat we haar niet kunnen verlichten met medicatie. In dat geval kunnen we een diagnostische laparoscopie voorstellen om te zien of er plekken van endometriose zijn die niet zichtbaar zouden zijn op MRI, en dan kunnen we haar, indien nodig, meteen behandelen", voegt de gynaecoloog toe.

Multidisciplinair team
Het team van de endometriosekliniek bestaat uit gynaecologen die gespecialiseerd zijn in endometriose, een psycholoog die zich richt op moeder-kind en moederschap, een algoloog-anesthesist die getraind is in het perineum en perineumpijn, een uroloog, een spijsverteringschirurg, radiologen en een diëtist.

Elke gynaecoloog kan natuurlijk een pil voorschrijven om een patiënt met endometriose te verlichten. Maar niet alle gynaecologen opereren bij endometriose. In de Europa Ziekenhuizen zijn het Drs Grandjean, Waterkeyn, Bentin, Pire, Delbar, Vander Heyden en Grauwen die de aandoening operatief behandelen.